Czy kremacja zwłok jest dopuszczalna w obrządku katolickim

Kościół katolicki propaguje tradycyjne obrzędy pochówku ciała zmarłego. Kremacja zwłok jest dopuszczalna, wymaga jednak zachowania odpowiednich zasad ceremonii pogrzebowej z udziałem urny z prochami.

Katolicka tradycja pochówku ciała zmarłego

Kościół katolicki od zawsze opowiadał się za praktyką grzebania ciał zmarłych. Tradycja ta wywodzi się od postawy samego Jezusa, którego ciało zostało złożone w grobie. Po trzech dniach nastąpiło jego zmartwychwstanie wyrażając w ten sposób misję zbawczą Chrystusa. Praktyka ta jest po dzień dzisiejszy kultywowana w kościele katolickim, przez co ujawniona zostaje wiara w zmartwychwstanie ciała po śmierci.  Jest to główny argument przemawiający za kultywowaniem tradycji pochówku ciała przez Kościół. Co więcej, praktyka ta wyraża także duży szacunek dla ciała ludzkiego.

W związku z powyższym wszelkie inne formy pochówku ciał, takie jak spalanie zwłok, odbierane były do niedawna za swego rodzaju znak braku wiary w ewangeliczne zmartwychwstanie. Kojarzone były z pogańskimi oraz rzymskimi praktykami związanymi z paleniem ciał na stosach, co uniemożliwiało w pewien sposób powrót duszy do ciała. Na opinię Kościoła w odniesieniu do kremacji zwłok duży wpływ miały także liczne manifestacje, mające na celu otwarte ukazanie niewiary w zmartwychwstanie, których przejawem były właśnie praktyki związane  z paleniem ciał na stosach. W wyniku tego Stolica Apostolska stanowczo zakazywała kremacji ludzkich zwłok. Kodeks Prawa Kanonicznego pochodzący z 1917 roku, zakazywał katolikom praktyki kremacji, widząc w nich wyraźny przejaw braku wiary w zmartwychwstanie. Prawo to obowiązywało do Soboru Watykańskiego II. Po nim nastąpiły pewne zmiany co do postawy Kościoła wobec praktyki kremacji ludzkiego ciała.

Po Soborze Watykańskim II Kościół nieco bardziej otworzył się na wyzwania współczesnego świata. Kremacja zwłok przestała być kojarzona z walkami przeciwko Kościołowi, a stała się swego rodzaju koniecznością ze względów demograficznych czy ekologicznych. Zwiększanie się populacji wiąże się z zajmowaniem coraz większych powierzchni przez obszary cmentarne, których rozrost na zurbanizowanych terenach jest czasem wręcz mocno ograniczony. W związku z tym na cmentarzach zaczęły pojawiać się tak zwane kolumbaria, posiadające liczne nisze, w których umieszcza się urny z prochami. W ten sposób cmentarz może pomieścić znacznie większą liczbę „ciał”. Powszechnie pojawiają się także opinie o ekologicznych korzyściach procesu kremacji zwłok, który eliminuje możliwość zanieczyszczania wód gruntowych przez rozkładające się zwłoki. Kremacja natomiast odbywa się całkowicie w sposób bezdymny oraz bezwonny.

Kościół katolicki a kremacja zwłok

Mając na uwadze wyżej wspomniane kwestie kościół katolicki obecnie pozwala na kremację ludzkich zwłok, jednak w żaden sposób nie rezygnuje z tradycyjnych praktyk pochówku ciała w ziemi. Obrzęd ten, zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego nadal stanowi bardziej znaczący sposób pochówku zwłok, będąc wyrazem wiary w jego zmartwychwstanie.

Należy zauważyć, że bardzo ważnym elementem ceremonii pochówku ciała jest liturgia. Wyraża ona wiarę w zmartwychwstanie ciała, natomiast kremacja wiąże się z jego zniszczeniem i obróceniem w prochy. Podczas liturgii to właśnie ciału oddaje się cześć jako świątyni samego Ducha Świętego.

Jednocześnie Kościół nie wyraża zgody na dzielenie prochów pomiędzy członków rodziny, rozrzucanie w sentymentalnych miejscach, takich jak morza bądź góry. Wskazuje także, że niezgodne z jego nauką jest umieszczanie prochów zmarłego w relikwiarzach, które nie zostaną złożone w miejscu poświęconym. Praktyki te są utożsamiane z pogańskimi zwyczajami noszenia i posiadania amuletów.

W związku z powyższym Kościół ustala pewne określone zasady jakich należy przestrzegać w przypadku ceremonii pogrzebowej z udziałem kremacji zwłok. Zgodnie z nimi obrzędy pogrzebowe w kościele powinny odbywać się przed procesem kremacji ciała zmarłego. Kościół dopuszcza odprawienie mszy pogrzebowej z udziałem urny z prochami zmarłego tylko w uzasadnionych przypadkach. Z kolei po kremacji urnę należy złożyć na cmentarzu w grobie bądź w niszy kolumbarium.

Źródło: Usługi pogrzebowe Elizjum